Spatader operatie

Behandeling van spataders (varices)

Deze webpagina geeft u een globaal overzicht van de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden van spataders (varices). Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Inleiding

Behandeling

Afhankelijk van de ernst van uw klachten, de uitgebreidheid en de plaats van de spataderen, alsook de uitslag van het duplex-onderzoek, zal uw specialist kiezen voor elastische kousen, inspuitingen, laserbehandeling of een operatie.

Aangezien alle aders met elkaar communiceren moet in principe de behandeling zodanig zijn dat zoveel mogelijk aangetaste aders, eventueel op verschillende elkaar aanvullende methoden worden behandeld.

1) Therapeutische elastische kousen (steunkousen)

steunkous_spataders

De werking van therapeutische elastische kousen is gebaseerd uitoefenen van druk op lymfebanen en venen, om lymfoedeem te bestrijden of venen te ondersteunen om de terugstroom van bloed te bevorderen. Door de druk van buitenaf, wordt de stroomsnelheid naar het hart verhoogd en stuwing in de aders voorkomen.

De kousen moeten regelmatig, dat wil zeggen, dagelijks gedragen worden om het gewenste resultaat te bereiken en moeten een noodzakelijke drukwaarde hebben.


2) Wegspuiten / Sclero-compressietherapie

Scleroseren houdt in dat er in de spatader een bepaalde vloeistof wordt gespoten, waardoor vaatwanden aan elkaar gaan kleven. Dit gebeurt doordat de elastische kousen extra druk op de vaatwanden geven.

Voorbereiding:

  • Gebruik op de dag van de behandeling geen crème of lotion op het been dat behandeld wordt. Dit is om te voorkomen dat de pleisters loslaten.
  • Op de dag van behandeling dient u ruime schoenen en ruime kleding te dragen. Door de steunkous om uw been zal een strakke broek of schoen mogelijk niet passen na de behandeling.
  • Heeft de specialist u een elastische kous voorgeschreven of zijn die in het verleden op de polikliniek aan u verstrekt, dan wordt u verzocht deze allemaal bij ieder bezoek aan de arts mee te brengen.

Behandeling

De behandeling vindt plaats in speciale behandelkamer. U maakt u uw benen bloot. Voor de behandeling begint, moet u even op een trapje gaan staan. De arts tekent met een pen de plaatsen van de inspuitingen af.
Vervolgens gaat u liggen op de behandeltafel. Met een dun naaldje geeft de arts injecties in uw spataderen. De plaats van de inspuitingen wordt telkens met een wattenprop afgeplakt om extra druk op de spataderen uit te oefenen.
De arts behandelt meestal één been. De inspuitingen zijn over het algemeen niet erg pijnlijk. De meeste patiënten geven aan dat zij er weinig van voelen. Als de inspuitingen klaar zijn, krijgt u een elastische kous om het behandelde been.

Direct na de inspuitingen moet u een afgesproken periode (10 minuten) flink doorwandelen op de afdeling. Dit is nodig voor een goede doorstroming van het bloed. Een eventuele allergische reactie kan dan ook uitgesloten worden. U kunt deze tijd gebruiken om alvast een eventuele controleafspraak te maken.

Nabehandeling

Algemeen

Als u tijdens het wandelen klachten krijgt zoals jeuk, uitslag, of u voelt zich niet lekker, meldt u zich dan direct bij de balie van het Spatadercentrum. Dit komt overigens zelden voor.

Leefregels

De specialist bepaalt of u na het scleroseren één elastische kous of een combinatie van elastische kousen krijgt. Meestal weet u dit al van tevoren, soms is het afhankelijk van het verloop van de behandeling.

  • Heeft u een witte elastische kous dan moet u die 2 dagen en nachten laten zitten. U hoort van uw arts wanneer u de kous kunt verwijderen. Pas hierna mag u kort en niet te warm douchen of baden. Zolang u de witte elastische kous draagt, mag u NIET douchen of baden.
  • Heeft u een bruine elastische kous dan vertelt de specialist hoe, wanneer en hoelang u deze dient te gebruiken. In de meeste gevallen moet u de kous 10 dagen lang ’s nachts uitdoen en ‘s ochtends weer aantrekken.
  • De eerste 6 weken na de inspuiting kunt u geen gebruik maken van sauna of zonnebank en niet gaan zonnebaden. Warmte leidt er toe dat de aderen verwijden. Dit heeft een ongunstige werking op uw spataderen.
  • De eerste week na de inspuitingen kunt u beter geen sporten beoefenen waarbij u moet springen of hardlopen. Wel is het goed om regelmatig te wandelen of te fietsen.
  • In overleg met uw arts mag u na de behandeling 2 tot 4 weken niet vliegen.
  • Het is aanbevolen om 2 dagen na de behandeling geen borstvoeding te geven.

Controle

Vaak vindt de behandeling in etappes plaats. Afhankelijk van het aantal inspuitingen dat nodig is, komt u één of meerdere keren terug op het Spatadercentrum. Een controleafspraak is niet altijd nodig, dit bespreekt u met uw arts.

Herstel

Over het algemeen heeft u weinig last van de behandeling. Wel zijn er enkele verschijnselen, waar u na afloop rekening mee moet houden.

  • Op de avond van de behandeling kunt u wat hoofdpijn hebben. Zo nodig kunt u een pijnstiller nemen, bijvoorbeeld paracetamol.
  • Het is normaal dat u meerdere blauwe plekken op uw been heeft. Schrikt u daar niet van, deze verdwijnen meestal binnen enkele weken na de inspuitingen.
  • Soms treden er op de plaats van de spataderen (bruine) verkleuringen op. Enkele weken tot maanden na de behandeling verdwijnen deze verkleuringen meestal weer.
  • Vooral bij grote spataderen kunnen na de inspuitingen harde knobbels ontstaan. De knobbels zijn pijnlijk als er op gedrukt wordt. Ook dit is een normale reactie op de behandeling. De knobbels verdwijnen meestal binnen enkele maanden.
  • Uiterst zeldzame bijwerkingen zijn necrose en trombose.

3) Echogeleide sclerocompressietherapie

sclerocompressietherapie_spatader_wegspuiten

Bij echogeleide sclerocompressietherapie wordt het te behandelen bloedvat ingespoten met ‘foam’. Dit is een medicinaal schuim dat zich aan de vaatwanden hecht en deze aan elkaar laat kleven. De spatader wordt zo als het ware "dichtgeplakt". Om het te behandelen vat goed zichtbaar te maken wordt gebruik gemaakt van het Duplex apparaat. Dit apparaat is ook bij het eerdere onderzoek van uw benen gebruikt.


Voor- en nadelen

De behandeling is cosmetisch aantrekkelijk omdat er geen littekens gemaakt worden. Daarnaast wordt er geen verdovingsprik gegeven. Een groot voordeel van deze behandeling is de korte behandeltijd: is het vat eenmaal goed aangeprikt, dan duurt de eigenlijke behandeling slechts enkele minuten. De gehele behandeling duurt ongeveer 15 minuten. Een nadeel is dat het vat na verloop van tijd weer open kan gaan. Het kan dan echter weer op dezelfde manier behandeld worden

Voorbereiding

  • Gebruik op de dag van de behandeling geen crème of lotion op het been dat behandeld wordt. Dit is om te voorkomen dat de pleisters loslaten.
  • Op de dag van behandeling dient u ruime schoenen en ruime kleding te dragen. Door de steunkous om uw been zal een strakke broek of schoen mogelijk niet passen na de behandeling.
  • Heeft de specialist u een elastische kous voorgeschreven of zijn die in het verleden op de polikliniek aan u verstrekt, dan wordt u verzocht deze allemaal bij ieder bezoek aan de arts mee te brengen.

Behandeling

De behandeling vindt plaats in speciale behandelkamer. Daar maakt u uw benen bloot. De arts zal eerst met het Duplex apparaat het te behandelen vat in beeld brengen. U staat hierbij rechtop. Met een stift wordt de aanprikplaats afgetekend op uw been. Vervolgens neemt u plaats op de behandeltafel.

De arts prikt de ader aan met een naald en controleert met de Duplex of de naald goed zit. Vervolgens worden enkele milliliters schuim in het vat ingespoten. De verspreiding van het schuim wordt met de Duplex gecontroleerd. Als er meerdere spataderen worden behandeld zal de arts deze procedure een aantal keer herhalen. Het is belangrijk dat na de behandeling druk wordt uitgeoefend op het behandelde vat, om te zorgen dat de wanden goed kunnen verkleven. Als de inspuitingen klaar zijn, krijgt u daarom een witte elastische kous om het behandelde been. Daar overheen komt nog een bruine elastische kous.

Direct na de inspuitingen moet u een afgesproken periode (10 minuten ) flink doorwandelen op de afdeling. Dit is nodig voor een goede doorstroming van het bloed. Een eventuele allergische reactie kan dan ook uitgesloten worden. U kunt deze tijd gebruiken om alvast een controleafspraak te maken. Na de behandeling kan de huid rond het behandelde gebied kan rood worden door de inspuitingen. Soms worden bruine verkleuringen zichtbaar die meestal vanzelf weer verdwijnen.

Nabehandeling

  • Als u tijdens het wandelen klachten krijgt zoals jeuk, uitslag, of u voelt zich niet lekker, meldt u zich dan direct bij de balie van het Spatadercentrum. Dit komt overigens zelden voor.
  • Pijn na de ingreep is niet gebruikelijk. In geval van (aanhoudende) pijn in het been, of bij roodheid en/of zwelling van het behandelde been, dient u contact op te nemen met het Spatadercentrum.

Leefregels

De specialist bepaalt of u na het scleroseren één elastische kous of een combinatie van elastische kousen krijgt. Meestal weet u dit al van tevoren, soms is het afhankelijk van het verloop van de behandeling.

  • Heeft u een witte elastische kous dan moet u die 2 dagen en nachten laten zitten. U hoort van uw arts wanneer u de kous kunt verwijderen. Pas hierna mag u kort en niet te warm douchen of baden.
  • Heeft u een bruine elastische kous dan vertelt de specialist hoe, wanneer en hoelang u deze dient te gebruiken. In de meeste gevallen moet u de kous 10 dagen of 3 weken ‘s nachts uitdoen en ‘s ochtends weer aantrekken.

Het is beslist noodzakelijk dat u bij een volgend bezoek de kousen weer meebrengt.

  • Bewegen is goed, maar alles met mate. Vermijd de eerste week na de ingreep intensieve sporten zoals wielrennen, springen of hardlopen. Hierna mag u natuurlijk weer uw normale activiteiten hervatten.
  • In overleg met uw arts mag u na de behandeling 2 tot 4 weken niet vliegen.
  • Het is aanbevolen om 2 dagen na de behandeling geen borstvoeding te geven.

Controle

Ongeveer 6 weken na behandeling komt u terug voor controle. U brengt dan uw kousen weer mee. Op dat moment wordt beoordeeld of de behandeling geslaagd is. Het is altijd mogelijk dat het vat niet goed is dichtgegaan, of dat het weer open is gegaan. Bij de controle wordt beoordeeld of de behandeling herhaald moet worden of dat een andere behandelvorm noodzakelijk is. Ook na wat langere tijd kan het vat toch weer open gaan, vandaar dat ook na 3 maanden en na 6 maanden een vervolgcontrole plaatsvindt.

Herstel

Over het algemeen heeft u weinig last van de behandeling. Wel zijn er enkele verschijnselen, waar u na afloop rekening mee moet houden:

  • Een allergische reactie op de ‘foam’
  • Soms treden er (bruine) verkleuringen op, op de plaats van de spataderen. In de loop van enkele weken tot maanden na de behandeling verdwijnen deze verkleuringen meestal weer.
  • Vooral na het wegspuiten van grote spataderen kunnen er na de behandeling rode pijnlijk knobbels ontstaan (tromboflebitis). Deze verdwijnen binnen enkele weken tot maanden. Eventueel kunt u de elastische kousen langer dan de voorgeschreven periode dragen.
  • Een zeldzame bijwerking is trombose.

4) Laserbehandeling

Voorbereiding

  • Gebruik op de dag van de behandeling geen crème of lotion op het been dat behandeld wordt. Dit om te voorkomen dat de pleisters loslaten.
  • Neem bij iedere afspraak uw elastische kous mee. Ook als u komt voor de laserbehandeling.
  • Op de dag van behandeling draagt u ruime schoenen en ruime kleding. Door de elastische kous om uw been past een strakke broek of schoen mogelijk niet na de behandeling.
  • Heeft u moeite met stilliggen, geeft u dit dan aan. We zoeken dan samen met u naar een zo prettig mogelijke houding.
  • Het is belangrijk dat er vervoer naar huis is geregeld, omdat u na de behandeling niet zelf auto mag rijden.
  • Tenzij anders met u is afgesproken, hoeft u vooraf niet te stoppen met bloedverdunners of andere medicijnen.

Behandeling

evlt_laserbehandeling_spataders

De arts of laborant geeft met een stift op uw been aan waar de laserdraad ingebracht wordt. Dit aantekenen gebeurt terwijl u staat. Daarna kunt u op de behandeltafel plaatsnemen. De behandeling gebeurt steriel. Net als in een operatiekamer wordt u bedekt met steriele groene doeken.
De voorbereidingen voor de laserbehandeling nemen vervolgens de meeste tijd in beslag. De arts prikt een naald in de ader. Door deze naald worden de katheter en laserdraad in de ader van het onder- naar het bovenbeen opgeschoven. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving en is daarom niet pijnlijk. U voelt soms wel het opschuiven van de katheter. Als de laserdraad in het vat zit, wordt de huid over het gehele te vaattraject met meerdere prikjes verdoofd. Hierna volgt de laserbehandeling.


Meteen na de behandeling krijgt u een elastische kous aan voor de eerste 48 uur. Het is goed om na de behandeling zoveel mogelijk te lopen.

Nabehandeling

Steunkousen

  • Na de behandeling wordt de steunkous aangebracht. Deze kous geeft steun en druk op de behandelde ader en bevordert dat deze dichtgaat.
  • De eerste nacht blijft u de steunkous dragen. Daarna mag u de steunkous ’s nachts uitdoen.
  • Na 1 week mag de kous uitblijven, tenzij de behandelend arts anders adviseert.

Bewegen

In bijna alle gevallen kunt u vanaf de dag na de laserbehandeling uw gewone werkzaamheden weer hervatten.

Pijn

  • In geval van pijnklachten kunt u zo nodig 4 x daags 1000 mg paracetamol ® innemen. Als u het prettig vindt, kunt u ook de steunkous langer dragen.
  • Bij klachten van ernstige en langer aanhoudende pijn of zwelling van het behandelde been kan u contact opnemen met het ziekenhuis/behandelcentrum.

Controle

Na afloop van de behandeling krijgt u een controleafspraak mee. Meestal is deze afspraak na 6 à 8 weken. Soms wordt na overleg met u een aanvullende behandeling verricht. De nog aanwezige spataders kunnen dan in overleg met u eventueel worden behandeld met sclerocompressietherapie.

5) Operatie: Ambulante flebectomie volgens Muller

De behandeling is geschikt voor spataderen aan de zijtakken van de grote vaten. Ambulante flebectomie is cosmetisch aantrekkelijk omdat er slechts kleine littekentjes achterblijven. Het is een dagbehandeling die meestal op de polikliniek plaatsvindt. Dus u hoeft hiervoor meestal niet te worden opgenomen in het ziekenhuis. De behandeling gebeurt onder plaatselijke verdoving.

Voorbereiding

  • Gebruik op de dag van de behandeling geen crème of lotion op het been dat behandeld wordt. Dit is om te voorkomen dat de pleisters loslaten.
  • Op de dag van behandeling dient u ruime schoenen en ruime kleding te dragen. Door de steunkous om uw been zal een strakke broek of schoen mogelijk niet passen na de behandeling.
  • Heeft de specialist u een elastische kous voorgeschreven of zijn die in het verleden op de polikliniek aan u verstrekt, dan wordt u verzocht deze allemaal bij ieder bezoek aan de arts mee te brengen.

Behandeling

De behandeling vindt plaats in speciale behandelkamer. Daar maakt u uw benen bloot. De arts zal met een stift de loop van de te behandelen spatader aftekenen terwijl u rechtop staat. Vervolgens neemt u plaats op de behandeltafel. Daar wordt een steriele doek om uw been gelegd en krijgt u enkele prikken in het been om de huid te verdoven.

varconv5

Hierna worden ongeveer vijf tot tien sneetjes van ongeveer drie millimeter groot met een mesje op enkele centimeters afstand van elkaar in de verdoofde huid aangebracht. Via deze sneetjes wordt de spatader losgemaakt en met een soort haakje naar buiten getrokken. Als de spatader is verwijderd, worden de sneetjes met een kleine hechtpleister (steristrip) dichtgeplakt. Soms kan het zijn dat de wondjes worden gehecht. Over het behandelde gebied wordt een steunkous aangetrokken. Dit om de vorming van bloeduitstortingen zoveel mogelijk te beperken.


Nabehandeling

Steunkousen

  • De specialist bepaalt of u na de behandeling één elastische kous of een combinatie van elastische kousen krijgt. Dit kan afhankelijk zijn van het verloop van de behandeling.
  • U hoort van uw arts wanneer u de kous kunt verwijderen. Pas daarna mag u kort en niet te warm douchen of baden.
  • In de meeste gevallen draagt u de elastische kous één week.

Bewegen

Bewegen is goed, maar met mate. Vermijd de eerste week na de ingreep intensieve sporten. Hierna mag u natuurlijk weer uw normale activiteiten hervatten.

Pijn

Pijn na de ingreep is niet gebruikelijk. Heeft u echter toch pijn, dan mag u zo nodig vier maal daags 500 mg paracetamol innemen. In geval van aanhoudende pijn in het been of bij roodheid en/of zwelling van het behandelde been, dient u contact op te nemen met het behandelcentrum.

Controle

Een controleafspraak is niet altijd nodig. De arts spreekt met u af óf en wanneer u terug verwacht wordt.

Herstel

Over het algemeen heeft u weinig last van de behandeling. Wel zijn er enkele verschijnselen, waar u tijdens het herstel rekening mee dient te houden:

  • Het is normaal dat u meerdere blauwe plekken op uw been hebt. Schrikt u daar niet van, deze verdwijnen meestal binnen enkele weken na de behandeling.
  • Bloeduitstortingen of blaren kunnen een pijnlijk gevoel geven, maar verdwijnen vanzelf weer en kunnen verder geen kwaad.
  • Soms treden er op de plaats van de spataderen (bruine) verkleuringen op. Enkele weken tot maanden na de behandeling verdwijnen deze verkleuringen meestal weer.

6) Perforantectomie

Via een kleine incisie wordt de lekkende perforans (verbinding tussen de oppervlakkige en de diepe aderen) onderbonden en doorgeknipt.

6)Strippen en of crossectomie

U doet er goed aan u op de ingreep voor te bereiden door:

  • Een begeleider mee te nemen naar het ziekenhuis. Na de ingreep kunt u weliswaar gewoon lopen, maar u mag niet zelf autorijden.
  • uimvallende, gemakkelijke kleding te dragen, zodat er voldoende ruimte is voor het verband.
  • Ruime schoenen mee te nemen waar uw voeten inpassen als deze in het verband zitten.
  • Op de dag van de behandeling geen crème of bodylotion op de benen aan te brengen.
  • Uw elastische kous(en) mee te brengen, indien deze reeds in uw bezit zijn.
  • Geen sieraden te dragen.

Behandeling

Spataders_strippen_operatie Via een incisie in de lies wordt een draad in de ader gebracht. Via een tweede incisie ter hoogte van de knie of het onderbeen wordt de draad (de stripper) aan de ader vastgemaakt.


varstrip Vervolgens wordt de insufficiente ader in zijn geheel uit het been getrokken.


Na het strippen wordt het been gezwachteld om bloeduitstortingen te beperken. De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving of algehele narcose.

Nabehandeling

U dient de eerste 24 uur "rustig aan te doen". Beweegt u de eerste 24 uur te veel, dan kan dat leiden tot een nabloeding. Bij complicaties zoals een nabloeding, die overigens zeer zelden voorkomt, neemt u contact op met de polinkliniek Chirurgie of de Spoed Eisende Hulp. Verder kan een enkele maal een oppervlakkige infectie van de wond voorkomen. Deze is poliklinisch door een goede wondverzorging eenvoudig te behandelen.

Surgipoort dankt dokter H. Flu, vaatchirurg (fellow Maasstad ziekenhuis Rotterdam) voor zijn redactionele bijdrage.

Terug naar boven