Chirurgische behandeling: Galblaasverwijdering via kijkoperatie voor galsteenlijden
Inleiding
Gal is goudgeel gekleurde vloeistof die door de levercellen wordt gemaakt. De functie van de gal is het verteren/oplossen van vetten waardoor deze door de darm kunnen worden opgenomen. De galproductie in de lever gaat voortdurend door. De galwegen beginnen in de lever en zorgen voor het vervoer van de gal via een grote gemeenschappelijke afvoerende galweg (choledochus) naar de twaalfvingerige darm (duodenum).De galblaas is een tijdelijke opslagplaats voor de gal. In de galblaas wordt aan de gal water onttrokken. De gal dikt daardoor in.
Foto toont een schematische weergave van de situering van de galblaas tov de lever, de 12-vingerige darm (duodenum), maag en slokdarm.
Aandoeningen van de galblaas
– Galstenen
Storingen of belemmeringen in de galafvoer kunnen leiden tot de vorming van galstenen.Galstenen worden vaker bij vrouwen dan bij mannen aangetroffen. Naarmate de leeftijd stijgt komen ze meer voor. Er bestaan geen methoden om galstenen te voorkomen. De aanwezige galstenen kunnen de binnenwand van de galblaas beschadigen. Hierdoor kan een galblaasontsteking ontstaan.
– Acute galblaasontsteking
Acute galblaasontsteking treedt plotseling op. Dit kan op elke leeftijd voorkomen. De ontsteking wordt vaak veroorzaakt door een steen die de afvoergang blokkeert. Bij een acute ontsteking van de galblaas is in principe direct een operatie nodig.
– Chronische galblaasontsteking
Chronische galblaasontsteking is een vorm die vaak heel geleidelijk ontstaat. Vaak zijn er galstenen aanwezig. De chronische galblaasontsteking verloopt vaak zonder ernstige problemen. Als er klachten optreden is behandeling mogelijk door het verwijderen van de galblaas.
De galblaasverwijdering via een kijkoperatie.
Galblaasstenen kunnen op verschillende manieren worden verwijderd. Bij de gewone galblaasoperatie worden de galstenen en de galblaas weggenomen via een snede in de buik. Ook wel gewone “Open” Cholecystectomie genoemd. Het verwijderen van de galblaas gebeurt omdat er een grote kans bestaat dat er zich in een achtergebleven galblaas opnieuw stenen vormen. Een van de belangrijkste moderne ontwikkelingen in de ziekenhuis-geneeskunde is de methode om de galblaas te verwijderen met behulp van een kijkbuis via de buikwand: Laparoscopische Cholecystectomie: klik hier voor een YouTube-filmpje met duidelijke uitleg (geen bloederige plaatjes).
Wat houdt een kijkoperatie in?
Net als bij een gewone galblaasoperatie wordt de galblaas bij een kijkoperatie weggehaald. Een kijkoperatie wordt uitgevoerd onder algehele narcose. Er worden vier kleine sneetjes in de buikwand gemaakt (schematische foto links en patientfoto onderaan). Op de foto links een schematische weergave van de vier buisjes welke in de buikholte worden ingebracht ; camerabuis onder de navel. Door ieder sneetje brengt de chirurg een buisje in de buik.
Door het buisje wat net onder de navel wordt ingebracht, schuift de chirurg een dunne staafvormige lens naar binnen in de buikholte welke via een uitwendige videocamera is aangesloten op een televisiescherm. De chirurg en de assistenten moeten bij deze operatie dus op een beeldscherm kijken om de galblaas te verwijderen terwijl hij/zij met de handen de diverse instrumenten (w.o. schaartje, klemmetjes etc.) bedient.
Op de foto’s links ziet u hoe een niet acuut ontstoken galblaas, welke onder de lever hangt als een slappe peervormige zak, wordt vastgepakt met speciale instrumenten deze om vervolgens te verwijderen.
De groene pijl geeft het afvoergangetje van de galblaas aan. De gal stroomt via dit gangetje naar de hoofdgalgang (ductus choledochus) (gele pijl) die verbinding maakt met de 12-vingerige darm. (klik op foto om te vergroten)
Op de figuur de schematische weergave van de theorie: de afvoergang van de galblaas moet op exact de juiste plaats worden doorgesneden waarbij de uiteinden zorgvuldig worden dichtgemaakt met speciale metalen clips.
Voordat het afvoergangetje van galblaas naar de hoofdgalgang en de slagader naar de galblaas worden doorgeknipt wordt eerst zorgvuldig gekeken of alle structuren herkend zijn: het afvoergangetje van de galblaas (ductus cysticus) (groene pijl); de hoofdgalgang (ductus choledochus)(gele pijl in foto hierboven); slagader naar galblaas (arteria cystica)(rode pijl). Deze veiligheidscheck is nodig om per ongeluk doorknippen van de hoofdgalgang te voorkomen: Critical View of Safety.
Het afvoergangetje van de galblaas (ductus cysticus) (groene pijl) wordt geclipt met een speciale cliptang.
Daarna wordt het afvoergangetje van de galblaas (ductus cysticus) (groene pijl) met een klein schaartje doorgeknipt.
De slagader naar de galblaas wordt geclipt en doorgenomen (rode pijltjes).
In tegenstelling tot de hier gepresenteerde volgorde wordt uit veiligheidsoverwegingen tegenwoordig geadviseerd om eerst de slagader en daarna pas de afvoergang van de galblaas door te snijden.
- linker groene pijltje:de correct doorgeknipte dunne afvoergang van de galblaas
- rechter groene pijltje:het vervolg van de afvoergang van de galblaas waar deze aansluit op de hoofdafvoergang: dit is een potentieel risicogebied omdat beschadiging van de hoofdafvoergang hier absoluut voorkomen moet worden
Als zowel het afvoergangetje van de galblaas en het slagadertje naar de galblaas veilig zijn doorgeknipt en niet nalekken, wordt de galblaas losgemaakt van de lever. De galblaas kan vervolgens via een van de kleine sneetjes in de buikwand naar buiten worden getrokken.
Voor wie?
Niet alle patiënten komen in aanmerking voor de kijkoperatie. Als er geen sprake van een acute ontsteking is zal de galblaas meestal soepel en makkelijk te hanteren zijn (slappe peervormige zak; zie foto boven). Wanneer de galblaaswand echter door de ontsteking te stug is geworden of wanneer er moeilijk te bereiken stenen zijn in de overige galwegen (welke niet vooraf via een kijkonderzoek door de MaagDarmLever arts konden worden verwijderd), kan deze methode niet altijd worden toegepast. Indien u in het verleden al een buikoperatie heeft ondergaan kan het zijn dat door verklevingen een veilige toegang met de kijkbuis niet mogelijk is. De arts zal met u bespreken of bij u een kijkoperatie mogelijk is.
Indien er sprake is van een acute galblaasontsteking:
Vergelijkbare foto’s en handelingen zoals beschreven hierboven maar dan in een situatie met een acuut ontstoken galblaas: rood en pral gespannen. Zoals men ziet is het omliggende weefsel is ook fors ontstoken en bloedt makkelijk bij aanraken wat het zicht soms ernstig kan belemmeren.
In dit soort situaties kan worden besloten tot omschakelen naar een klassieke "open" operatie omdat het zicht wordt beperkt door een te bloederig operatiegbied of wanneer de overgang van de afvoergang van de galblaas naar de hoofdgalgang (choledochus) (gele dikke streep 1 op foto links) niet veilig kan worden vastgesteld.
Op de foto links is men er echter in geslaagd de dunne afvoergang van de galblaas (dunne gele pijlstreep) veilig te identificeren. Deze mondt uit in de hoofdgalgang (choledochus) (1).
Met een automatische cliptang wordt de afvoergang dichtgeclipt en daarna doorgeknipt. Hierna wordt op vergelijkbare wijze de slagader naar de galblaas dichtgeclipt en doorgenomen.
De ontstoken galblaas welke vastzit aan de onderzijde van de lever kan vervolgens hiervan worden losgemaakt. De witte pijl geeft de richting aan van waaruit de galblaas wordt losgemaakt van af het diepere centrale deel naar de rand van de lever.
Nadat de losse galblaas wordt opgevangen in een plastic zakje (een soort van schepnet)(foto 1) kan hij in zijn geheel door een van de klein sneetjes in de buik naar buiten worden gehaald (foto 2 richting van de gele pijl).
De foto links toont de buikwand na operatie met de 4 kleine incisies (chirurgische insnijdingen), welke worden dichtgehecht of geplakt, nadat de operatie is voltooid.
Verder blijft altijd de mogelijkheid bestaan om tijdens de kijkoperatie terug te vallen op de gewone manier van opereren via een ruime snede in de buikwand. Dit laatste om een complicatie zoals een ernstige bloeding tijdens de operatie te kunnen verhelpen of wanneer het door onvoldoende duidelijkheid omtrent de anatomie (weefselstructuren) onveilig is op deze wijze door te gaan. Ervaring omtrent het veilig endoscopisch verwijderen versus de somtijds verstandigere beslissing om om te schakelen (conversie) naar de gewone manier van “open” opereren is hierbij van cruciaal belang bij het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg. Immers een letsel van de hoofdgalweg (geschatte incidentie ongeveer 0,5% ofwel 1 op de 200 ingrepen) geldt als een zeer ernstige complicatie die ten alle tijden getracht moet worden voorkomen.
Hoe bereidt u zich voor?
Gewoonlijk wordt u daags vóór de operatie opgenomen. Op deze dag vinden de laatste medische controles plaats. Op de ochtend van de operatie blijft u nuchter. Vlak voordat u naar de operatiekamer wordt gebracht krijgt u op uw kamer enkele tabletjes. De medicatie maakt u rustig. Mogelijk krijgt u een wat droog gevoel in de mond. Tevens krijgt u een spuitje tegen thrombose.
Na de operatie
Het herstel na de kijkoperatie is ongeveer vergelijkbaar met het herstel na een gewone galblaasoperatie. Als u wakker wordt hebt u meestal een infuus in de arm en een maagslang die echter vrij snel worden verwijderd meestal dezelfde dag. Er zijn geen strikte beperkingen. Meestal herstelt men na een kijkoperatie veel vlugger. Patiënten voelen zich na afloop vaak minder moe en hebben minder pijn. Meestal hebben patiënten geen last van de wondjes. Wel voelt de rechter bovenbuik wat pijnlijk aan en sommige patiënten hebben een pijnlijk gevoel in de rechter schouder.
Een ander voordeel van de kijkoperatie is dat de wondjes maar klein zijn. Er blijven maar kleine littekentjes over. Bovendien is de ziekenhuisopname korter dan bij de gewone galblaasoperatie. U mag meestal de volgende dag weer naar huis alwaar u verder herstelt van de ingreep. Na een week komt u terug bij uw chirurg op het spreekuur. Hierbij worden de hechtingen verwijderd. De galblaas wordt meestal opgestuurd voor weefselonderzoek. U krijgt dan ook de uitslag hiervan te horen.
Voeding
Na de operatie kunt u normale voeding gebruiken. Een vetbeperkt dieet is niet nodig.
Algemene richtlijnen
- gebruik een kleine maaltijd voor het slapen gaan.
- gebruik voldoende voedingsvezels. Eet daarom bij voorkeur dagelijks volop bruin- of volkorenbrood, aardappels, groente en fruit.
Hebt u nog vragen?
Deze webpagina is niet bedoeld als vervanging van mondelinge informatie, maar als aanvulling daarop. Hierdoor kunt u thuis alles nog eens rustig nalezen. Hebt u nog vragen over de ingreep, neem dan contact op met de polikliniek chirurgie. Met medische vragen kunt u terecht bij uw behandelend specialist.
