Chronisch inspanningsgebonden compartiment syndroom van de onderarm
Klachtenpatroon en verklaring
Bij herhaalde forse inspanning van de onderarmen (repeterend knijpen en loslaten) kan er bij sommige mensen na enkele minuten pijn ontstaan in de buigspieren aan de binnenkant van de onderarm (flexoren).
De klachten worden veroorzaakt door een verstoorde stofwisseling (verzuring) ten gevolge van een verminderde bloeddoorstroming. Tijdens een zware en herhaalde inspanning neemt de bloedtoevoer naar de spier toe waardoor deze wat opzwelt. De spieren worden omhuld door een stevig peesblad (fascie) wat in normale omstandigheden kan meerekken en de spier in een bepaalde vorm houdt. In extreme omstandigheden, bijvoorbeeld een zware snel repeterende spieractiviteit kan dit vlies echter onvoldoende meerekken waardoor de weefseldruk in de spieren oploopt (compartiment syndroom), de bloeddoorstoming in het gedrang komt en de spieren verzuren door onvoldoende zuurstofaanvoer en opstapeling van melkzuur.
Men ervaart dit als een pijnlijk strak gevoel in de omderarmbuigspieren. Sommigen beschrijven dit als een opgepompt gevoel waardoor de activiteit minder goed kan worden volgehouden. Uiteindelijk moet men stoppen omdat het niet meer gaat. In de Engelstalige literatuur wordt gesproken over "arm-pump".
Bij wie kan "arm-pump / opgepompte onderarmen" voorkomen
Genoemde klachten kunnen voorkomen bij:
- Motorracers / motorcrossers
- Bergklimmers
- Violisten
- Onderhoudsmonteurs
- Beroepen waarbij veel moet worden gesleuteld: auto’s / motoren etc.
Alhoewel het aannemelijk lijkt dat vooral smal gebouwde personen makkelijker dit soort klachten zouden kunnen krijgen bij een forse spiertoename in de onderamen, is dit niet altijd afhankelijk van de lichaamsbouw.
Met name een plotse verzwaring van de soms al langer uitgevoerde activiteit/sport lijkt de klachten, die meestal reeds in geringe mate bestaan, soms te luxeren of te verergeren (bijvoorbeeld overstappen naar een zwaardere motorraceklasse).
Klachtenpatroon bij motorrace/motorcross
Tijdens het racen of crossen worden met name de onderarmen zwaar belast. Naast het sturen en in bedwang houden van de motor moet er onophoudelijk worden geremd, gekoppeld en gas gegeven.
Vele rijders ervaren na enkele rondjes het gevoel dat hun onderarmen als het ware worden "opgepompt";"opgeblazen"; verzuren. De onderarmspieren worden keihard en het is moeilijk om de motor goed onder controle te houden. Met name de knijpbewegingen om te remmen en koppelen worden zeer lastig. Vaak probeert de rijder te compenseren door met de hele arm de hendel naar zich toe te trekken. Het hoeft geen betoog dat dit tot zeer gevaarlijke situaties kan leiden. Vaak verliest de rijder na enkele rondjes een terugval in raceklassering en soms uitval. Voor het hele team en in het bijzonder voor de rijder is dit zeer frustrerend. Na de race blijven de onderarmen vaak nog enige uren "keihard" en helpt massage slechts weinig. Extra trainen verhelpt dit probleem niet.
Hoe stellen we diagnose
Aangezien de aandoening relatief onbekend is worden de klachten vaak of foutief geweten aan onvoldoende training of aan een beklemde zenuw ter hoogte van de pols (Carpaal Tunnel Syndroom). Patienten kunnen soms al jaren zonder succes onder behandeling zijn van een masseur of fysiotherapeut. Sommigen zijn zelfs al geopereerd aan de beklemde zenuw in de pols (CTS) evenwel zonder resultaat.
Bij het stellen van de diagnose is een drukmeting in de spier. De figuur hiernaast toont het drukverloop tijdens inspanning en herstel in een normale spier (onderste grafiek) en in een spier die lijdt aan "arm-pump" (bovenste curve). In de spier waarbij sprake is van "arm-pump" is de druk in rust al verhoogd (A). Met name tijdens inspanning (B) worden te hoge weefseldrukken aangetoond en ook 5 minuten na herstel (C). Als deze drukwaarden boven vooraf vastgestelde drempelwaarden komen ten opzichte van de normale spier is dit bewijzend voor het bestaan van arm-pump.
Operatie of niet?
Aanvullend onderzoek naar andere aandoeningen die dit soort klachten kunnen imiteren kan zinvol zijn om te voorkomen dat een eventuele ingreep niet het gewenste resultaat geeft.
De operatie
De meeste patienten zijn klachtenvrij indien ze de sport/activiteiten waarbij de klachten optreden achterwege zouden laten. Dat is begrijpelijkerwijs echter voor de meesten geen optie. De enige manier om van deze klachten af te komen bij een aangetoonde "arm-pump" die niet reageert op aanpassing van een oefenschema door de fysiotherapuet is uiteindelijk toch een operatie.
Het stevige vlies (fascie) dat de verdere volumetoename van de spier tijdens inspanning tegenhoudt wordt doorgesneden (i.e. fasciotomie). Je kunt het vergelijken met een veel te strakke jas voor een marathonloper die wordt opengeritst. Met een open jas kan hij harder lopen. Sommige chirurgen maken slechts een klein sneetje in de huid en knippen het vlies als het ware "blind" onderhuids door. Bij deze methode kan heel soms een gevoelszenuw van de binnenzijde van de onderarm worden beschadigd. Het voordeel is uiteraard een kleiner litteken.
Een techniek die dit grotendeels voorkomt is de uitgebreidere open operatie waarbij ook diverse kleinere vliezen van afzonderlijke spieren worden gekliefd. Tevens kan op deze wijze een gevoelszenuw beter worden gespaard. Daarnaast kan er tevens een strook van het vlies worden uitgesneden zodat de randen niet meer tegen elkaar aan kunnen liggen en een terugkomst door opnieuw vergroeien wellicht beter kan worden vookomen. De meeste motorracers kiezen voor deze operatie. Uw chirurg zal met u de methode van voorkeur bespreken.
Het herstel
Het herstel vergt meestal ongeveer 2 tot 3 weken. De eerste dagen na de ingreep krijgt u meestal een steunkous (Tubigrip) om de armen en mag u lichte oefeningen doen. Het kan soms verstandig zijn om de armen wat hoger te leggen als u thuis op de bank zit / in bed ligt (op kussens). Koelen met Coldpacks kan verlichting geven. Hervatten van sportactiviteiten kan meestal na 3 – 4 weken. Massages van een sportmasseur of fysiotherapeut zijn in principe niet aanbevolen mede omdat hierdoor extra weefselreactie kan optreden met soms zelfs bloeduitstortingen.
Resultaten
Meer dan 95% van de patiënten heeft baat bij de ingreep en is bij de sporthervatting nagenoeg klachtenvrij.Voor medische wetenschappelijke informatie klik hier
