Inleiding
Deze webpagina geeft u een globaal overzicht van de klachten veroorzaakt door een liesbreuk. Tevens worden de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden besproken. Het is goed u te realiseren dat bij het vaststellen van een liesbreuk de situatie voor iedereen weer anders kan zijn.
Wat is een liesbreuk?
Een breuk (ook wel hernia genoemd) is een uitstulping van het buikvlies door een zwakke plek of opening in de buikwand. De breuk is herkenbaar als een zwelling ter plaatse. De opening of verzwakking in de buikwand kan ontstaan door aangeboren factoren of door uitrekking van de buikwand. Uitrekking kan optreden in de loop van het leven, bijvoorbeeld door zwaar tillen, toename in lichaamsgewicht, persen bij bemoeilijkte stoelgang of veel hoesten.
Bij een liesbreuk bevindt de uitstulping zich in de liesstreek. Klachten van een liesbreuk worden veelal aangegeven als enig ongemak, een zeurend of branderig gevoel en/of pijn in de liesstreek, maar soms zijn er helemaal geen klachten.
Het is mogelijk dat de uitstulping van het buikvlies wat vetweefsel of een gedeelte van de organen in de buik bevat (bv.: stuk darm of gedeelte van de blaas). Bij verhoging van de druk in de buik (zoals bij staan, persen of hoesten) kan er meer buikinhoud in de uitstulping komen. De breuk wordt dan groter.(zie gele pijl op figuur links) (Bron: www.health.yahoo.com)
Een liesbreuk verdwijnt nooit vanzelf en kan de neiging hebben groter te worden. Dat kan dan meer klachten gaan geven. Een enkele keer komt het voor dat een breuk bekneld raakt. Dat gaat gepaard met veel pijn. Een spoedoperatie is dan nodig.
Om een liesbreuk vast te stellen zijn in het algemeen geen ingewikkelde onderzoeken nodig. De arts kan bij u, terwijl u staat, de breuk meestal gemakkelijk vaststellen.Wanneer er bij u een breuk is geconstateerd zal de chirurg met u bespreken, hoe in uw geval de breuk behandeld kan worden. In het algemeen zal men u een operatie adviseren. Een breukband wordt nog maar zelden voorgeschreven.
Soorten liesbreuken
Men onderscheidt 2 verschillende typen liesbreuken naar gelang de plaats van de breuk ten opzichte van de doorgang van de zaadstreng (funiculus) door de buikwand heen richting zaadbal.
A) De mediale liesbreuk (in dit voorbeeld rechter lies)
De breuk (paarse pijl op foto links) puilt door een aparte "opening" (verslapping van de buikwand) naar buiten. De opening ligt mediaal (= meer naar het midden) van de opening waardoorheen de zaadstreng naar buiten treedt op weg naar de zaadbal (paarse stippellijn).
(In feite refereert de benaming mediaal naar de ligging ten opzichte van enkele grotere bloedvaten (a./v. epigastrica inferior) welke de binnenste begrenzing vormen van de opening in de buikwand voor de zaadstreng)
B) De laterale liesbreuk (in dit voorbeeld linker lies)
De breuk komt in dit geval door dezelfde "opening" (verslapping van de buikwand) naar buiten als de zaadstreng.
(In feite refereert de benaming lateraal naar de ligging ten opzichte van enkele grotere bloedvaten (a./v. epigastrica inferior) welke de binnenste begrenzing vormen van de opening in de buikwand voor de zaadstreng; de breuk ligt meer naar buiten (lateraal) ten opzichte hiervan)
De operatie
Meestal wordt de operatie uitgevoerd tijdens een kortdurende opname. Als u de opname gaat afspreken, krijgt u een intake-gesprek met een verpleegkundige van de afdeling. U krijgt dan een laxerende zetpil mee die u de avond voor de dag van de ingreep in moet brengen. Men zal u ook verzoeken om zelf de lies te scheren.
U meldt zich dan op de dag van de operatie, op de afgesproken tijd, bij de receptie bij de hoofdingang. U wordt dan door een vrijwilligster naar de afdeling gebracht.
Chirurgen gebruiken verschillende technieken om breuken te herstellen. Deze technieken zijn terug te voeren tot twee methoden:
- De conventionele methode zonder kunststof mat
Hierbij wordt de operatie uitgevoerd via een snede ter plaatse van de breuk. De uitstulping van het buikvlies wordt verwijderd. Bij baby’s en kleine kinderen kan met deze ingreep worden volstaan.
De te wijde opening of zwakke plek in de buikwand wordt met hechtingen hersteld. Daarbij wordt de buikwand verstevigd, gebruik makend van het weefsel van de buikwand zelf (een “plastiek” genoemd). Deze methode wordt steeds minder vaak toegepast omdat de ervaring leert dat naast langdurige postoperatieve pijnklachten er in een relatief hoog aantal gevallen (> 10 %) na enige jaren een terugkomst (recidief) kan optreden waardoor vaak opnieuw moet worden geopereerd.
- Operatie met gebruik van een kunststof mat
Deze methode wordt op dit moment als behandeling van eerste keus aanbevolen. Hierbij wordt de zwakke plek in de buikwand verstevigd door het inhechten of afdekken met een kunststof mat. Deze kunststof mat is veilig en wordt goed door het lichaam geaccepteerd. Deze methode wordt meestal gebruikt omdat het eigen weefsel niet stevig genoeg is om een goede plastiek te vervaardigen. Bij de zogenaamde klassieke repair wordt de kunststofmat ingebracht via dezelfde liessnede als bij de conventionele methode. Er zijn verschillende soorten kunstof-“matjes en pluggen” in gebruik.
Een groot voordeel is dat u voor een rechtstreekse benadering via de lies meestal niet onder algehele narcose hoeft. U wordt behandeld middels een verdoving via een zgn. “ruggeprik (spinaal anaesthesie). Kijk voor een "live" beeldverslag van een klassieke "open" operatie hieronder op deze pagina.
De kijkoperatie
Tegenwoordig wordt de ingreep meestal verricht door middel van een kijkoperatie (laparoscopie). Bij deze methode worden drie tot vier gaatjes in de buikwand gemaakt. Via deze gaatjes worden instrumenten en een heel kleine camera, die verbonden is met beeldscherm, naar binnen gebracht (figuur). De operatie wordt nu vanuit de binnenzijde van de buikwand uitgevoerd, waarbij de chirurg zijn handelingen ziet op het beeldscherm.
De gehele procedure vindt plaats in de weefselspleet tussen de buikspieren (2) enerzijds en het buikvlies (1) anderzijds. Deze ruimte kan worden gemaakt door het inbrengen van een opblaasbare ballon die via een klein sneetje onder de navel naar binnen wordt geschoven en vervolgens opgeblazen (figuur). De uitstulping van het buikvlies wordt als het ware vanuit het lieskanaal terug naar binnen getrokken. Op deze wijze blijft het buikvlies (peritoneum) intact en komt men in principe niet in aanraking mer de darmen en andere organen die binnen het buikvlies(de buikholte) liggen. Omdat met BUITEN de buikholte (peritoneale holte) met darmen blijft wordt deze procedure de zogenaamde "Totale extra-peritoneale procedure (TEP)" genoemd. Vervolgens wordt de opening/zwakke plek verstevigd met een enkelzijdige kunststof mat. U moet hiervoor echter wel onder volledige narcose.
Er echter zijn soms medische redenen waarom een kijkoperatie niet veilig/goed kan worden uitgevoerd: Bijvoorbeeld indien de zwelling/uitstulping zeer groot is en/of niet terug te duwen in de buikholte kan de klassieke/open operatie met een kunsttofmatje soms een goed en veilig alternatief bieden.
De chirurg bespreekt met u welke techniek in uw geval het beste lijkt.
(Bron: https://www.herniamed.de)
Klassieke "open" liesbreukoperatie met “Diabolo-matje”: Proleen Hernia Systeem : PHS
Algemene informatie
Hieronder ziet u een overzicht van de verschillende type liesbreuken en een stapsgewijs”"live"voorbeeld een klassieke "open" liesbreukoperatie met een kunststofmat van het type “Diabolo”* (PHS).
Het is goed u te realiseren dat de uitvoering van een liesbreukoperatie voor iedereen weer anders kan zijn. Er zijn verschillende soorten kunststofmatjes voor liesbreukoperaties in de handel. De toepassing van een bepaald type hangt af van de persoonlijke ervaringen en voorkeur van uw behandelend chirurg. Over het algemeen kan worden gesteld dat de kansen op succes na een liesbreukoperatie in de meeste gevallen niet in eerste instantie afhankelijk zijn van het type mat.
Mogelijke complicaties
Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Zo zijn er ook bij deze operatie de normale risico’s op complicaties bij een operatie, zoals trombose, longontsteking, nabloeding, wondinfectie.
Een geringe uiting van een bloeding kunt u na enkele dagen herkennen in de vorm van een blauwe verkleuring in het wondgebied, die kan uitzakken naar de basis van de penis en de balzak bij de man en naar de grote schaamlip bij de vrouw. Deze laatsten kunnen soms tijdelijk fors opzwellen ten gevolge van het uitgezakte bloed en zelfs blauw verkleuren. Dit verdwijnt na 1 a 2 weken vanzelf en het is niet verontrustend.
Verder blijft de mogelijkheid bestaan dat tijdens de kijkoperatie een complicatie, zoals een ernstige bloeding of een darm- of blaasperforatie, ontstaat.
Het resultaat van de operatie kan goed lijken. Toch komt het voor dat na verloop van tijd bij een klein aantal van de geopereerde patiënten op dezelfde plaats opnieuw een breuk ontstaat (een recidief breuk). Hoe zo’n recidief breuk hersteld moet worden, zal door de behandelend chirurg nader besproken worden. Meestal zal er dan weer een operatie nodig zijn.
Omdat in het operatiegebied enkele zenuwen lopen, bij de man ook nog de zaadstreng, is een beschadiging van deze structuren denkbaar. Deze complicaties treden gelukkig niet vaak op.
De consequentie van schade aan een zenuw kan gevoelloosheid zijn, of soms juist blijvende pijnklachten rond het operatiegebied. Er zijn in Nederland enkele chirurgen die zich hebben toegelegd op het behandelen van deze soms zeer invaliderende pijnklachten. Uw chirurg zal u hierover kunnen informeren.
De gevolgen van schade aan de zaadstreng zelf of een bloedvat hiervan kunnen zijn het kleiner en gevoelloos worden van de zaadbal.
Na de operatie
De lieswond kan in de eerste weken nog behoorlijk opgezwollen zijn. Dit slinkt echter spontaan in enkele weken. De hechtingen kunnen soms wat rode ‘hechtingreactie” van de huid veroorzaken welke verdwijnt na het verwijderen na 1 week.
Na de operatie kan het operatiegebied pijnlijk zijn. Meestal is de voorgeschreven pijnstilling afdoende.
Afhankelijk van de operatiemethode, de grootte van de ingreep en individuele factoren zult u na ontslag nog enige tijd hinder kunnen ondervinden van het operatiegebied. De operatiewond in de lies kan de eerste weken na de operatie gezwollen zijn. Dit herstelt spontaan.Ook het hervatten van uw dagelijkse activiteiten zal daarvan afhankelijk zijn. Uw arts zal u hierin adviseren.
Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een afspraak mee voor controle op de polikliniek. U mag in principe normaal fietsen, tillen (mits niet overdreven zwaar) of auto rijden zodra u zelf voelt/denkt dat u dat kunt. Met andere woorden: luisteren naar uw lichaam. U mag wel douchen, maar niet in bad.
Als u moet hoesten of persen kunt u het beste wat tegendruk geven tegen de wond, bijvoorbeeld met een kussentje of met uw vlakke hand.
Bron
Bij het opstellen van deze brochure werd gebruik gemaakt van beeldmateriaal ter beschikking gesteld door de producent van het gebruikte “diabolo”- kunststofmatje (PHS; Johnson&Johnson Medical Amersfoort (NL))
* de aanduiding “Diabolo” verwijst naar de vorm van het met van de zijkant bezien; de oorsprong van de benaming ligt bij de webmaster. De producent en literatuur vermeldt de term “PHS”.
