Chirurgische behandeling van huidkanker (Melanoom)
Inhoud
Inleiding
Deze webpagina, en de daarop aansluitende, geeft u globale informatie over de diagnostiek en behandeling van het melanoom. U dient zich te realiseren dat de situatie voor iedereen anders kan zijn en kan afwijken van de informatie hieronder beschreven. Een melanoom is een van de drie meest bekende soorten huidkanker, naast het plaveiselcelcarcinoom en het relatief minder agressieve basaalcelcarcinoom. Aangezien het melanoom het meest bekend is en er tevens veel aandacht aan wordt besteed in de media,wordt het melanoom in de volksmond vaak vermeld als “huidkanker”.
Wat is een melanoom
Een melanoom is een kwaadaardig gezwel dat meestal ontstaat uit een aanvankelijk goedaardige bruine moedervlek. Bijna iedereen heeft een of meerdere moedervlekken, zgn. “naevus”. Moedervlekken zijn op zichzelf niet verontrustend en geven relatief zelden aanleiding tot de ontwikkeling van een melanoom. Echter indien er groeiactiviteit/verandering optreedt (zie hieronder) is diagnostische beoordeling door een medisch specialist raadzaam.
Incidentie
Het melanoom is een vorm van huidkanker die zich vrij gemakkelijk uitzaait naar andere delen van het lichaam. De laatste decennia zien we een vrij forse toename in het aantal nieuwe melanoompatiënten per jaar. In de periode van 1990 tot 2008 is het aantal nieuwe gevallen per jaar meer dan verdubbeld. In 2000 werd bij ruim 2500 patiënten een nieuw melanoom aangetroffen. Als wij ons op dezelfde manier aan de zon blijven blootstellen (overmatig zonnen met name tussen 12.00 -15.00 hr) en bij verdere vergrijzing van de bevolking zal dat wederom leiden tot een verdubbeling van het aantal in 2040 en vervolgens meer dan 5000 gevallen per miljoen inwoners per jaar in 2060 (bron RIVM). De Signaleringscommissie van de KWF Kankerbestrijding voorspelt bij vrouwen een stijging van 2081 in 2007 tot 2900 in 2020 en bij mannen van 1641 in 2007 tot ongeveer 2500 in 2020.
Omdat de melanomen echter in de meeste gevallen in een relatief vroegtijdig stadium worden ontdekt, door verhoogde alertheid bij de bevolking en huisartsen, is de toename aan sterfte gelukkig maar gering. Er wordt echter wel een geringe toename van het aantal mensen dat jaarlijks overlijdt waargenomen. Melanomen spelen op dit moment nog maar een zeer geringe rol (± 500 mensen/jaar in NL) van enkele procenten, in de totale sterfte aan kanker in de Nederlandse bevolking. Omdat voor uitzaaiingen nauwelijks of geen behandelingsmogelijkheden zijn is een vroegtijdige diagnose en chirurgische verwijdering van levensbelang. Er zijn echter wel nieuwe medicijnen in ontwikkeling/testfase waarvan de resultaten hoopvol zijn (klik hier).
Prognose
Melanomen gedragen zich vrij agressief hetgeen wil zeggen dat ze zich makkelijk uitzaaien. De waarschijnlijkheid van het bestaan van uitzaaiingen houdt nauw verband met de groeidikte van het melanoom in de diepte van de huid. Deze groeidikte wordt uitgedrukt volgens de Breslow-methode in millimeters dikte. In het geval van dunne melanomen (minder dan 1,5 mm Breslow-dikte) is de kans op 10-jaars overleving meer dan 90%. Naarmate een melanoom echter dikker is (meer dan 3 mm) nemen de kansen op het bestaan/ ontstaan van uitzaaiingen sterk toe en de overlevingskansen navenant af (10-jaars overleving slechts 40-60%).
Wat is de oorzaak
Frequente en overdadige blootstelling aan zonlicht (UV-straling), zeker indien verbranding door geen/onvoldoende bescherming, is een van de oorzaken van het ontstaan van melanomen. Kindertjes en baby’s, met name met een blanke huid, die op kinderleeftijd onbeschermd in de zon spelen en vaak verbranden (op het strand!) lijken op latere leeftijd een verhoogde kans te hebben op het ontwikkelen van een melanoom. Naast een vermindering van het aantal “zonnebaaduren” (met name tussen 12.00 en 15.00 hr) zijn het dragen van beschermende kledij/petjes, herhaald insmeren met een crème met hoge beschermingsfactor (20-30) zeer zinvol als preventieve maatregelen.
Meer weten?….klik hier voor vervolg
Bij het opstellen van deze webpagina’s over de behandeling vn het melanoom werd gebruik gemaakt van de richtlijn “Melanoom van de huid”(2012), uitgebreid met meerdere eigen illustraties en tekst.
