Hoe stellen we de diagnose dikke darmkanker

Chirurgische behandeling: Operatie aan de dikke darm

Inleiding

Deze webpagina geeft u algemene informatie over operaties aan de dikke darm. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Functie en ligging van de dikke darm

Ons voedsel komt via slokdarm, maag en dunne darm terecht in de dikke darm, het laatste deel van ons spijsverteringskanaal. Hier vinden de laatste processen van de spijsvertering plaats en dikt de ontlasting in door water te onttrekken. Deze functie kan ook nog goed vervuld worden wanneer een groot deel van de dikke darm is verwijderd.

De dikke darm is in totaal ongeveer 150 cm lang en kan in een aantal delen worden onderscheiden (zie tekening).

operat4

Rechtsonder in de buik gaat de dunne darm over in de dikke darm. Het deel dat naar beneden dood loopt noemen we het coecum met daaraan vast de blinde darm ofwel appendix. Van hieruit naar boven begint de dikke darm met het opstijgende deel (A: het colon ascendens).

Nabij de lever (rechtsboven in de buik) gaat de dikke darm over in het dwars verlopende deel (B: het colon transversum), dat onder de maag langs naar links verloopt.

Nabij de milt (links boven in de buik) gaat de dikke darm over in het afdalende deel (C: het colon descendens), dat in de linker onderbuik een S-bocht maakt (D: het sigmoid).

In het kleine bekken gaat het sigmoid over in de endeldarm (E: het rectum) die eindigt bij de sluitspier, de anus.


Waarom een dikke darm operatie?

Er zijn twee groepen afwijkingen van de dikke darm waarvoor een operatie nodig kan zijn: ontstekingen en gezwellen. Bij ontstekingen hangt het van de ernst en de soort van ontsteking af welke operatie nodig is. Een gezwel kan goedaardig of kwaadaardig zijn. Bij een gezwel is de soort operatie vooral afhankelijk van de aard van het gezwel en de plaats waar het zit in de dikke darm.

Naast deze aandoeningen zijn er ook nog andere zeldzame afwijkingen, waarvoor een dikke darm operatie nodig kan zijn.

Klachten

De klachten die bij afwijkingen aan de dikke darm optreden, zijn sterk afhankelijk van de aard en de plaats van de afwijking. Mede daardoor is het klachtenpatroon zo wisselend. Klachten die kunnen optreden zijn onder andere:

  • veranderingen in de regelmaat van de stoelgang
  • bloed of slijm bij de ontlasting
  • verstoppingen of afwisselend verstopping en dan weer diarree
  • het gevoel ontlasting te moeten krijgen terwijl er niets of niet veel komt
  • een onbestemd gevoel of soms vage pijnklachten in de buik
  • gewichtsverlies
  • verminderde eetlust
  • bloedarmoede

Soms heeft men in het geheel geen klachten en wordt een darmkanker bij toeval gevonden tijdens een ziekenhuisbezoek omwille van buikklachten, ofwel als uitslag van deelname aan het bevolkingsonderzoek darmkanker, ofwel in het kader van een screening bij een familiale aanleg.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de aard van de klachten en aanvullend onderzoek. De soort aandoening bepaalt welk aanvullend onderzoek nodig is. Uw behandelend arts zal met u bespreken welke onderzoeken wel/niet nodig zijn om tot een adequate diagnose te komen. Mogelijke dikke darm onderzoeken zijn:

  • Lichamelijk en inwendig onderzoek: naast het beluisteren en het bevoelen, verricht de arts ook een inwendig onderzoek via de anus.
  • Inwendig kijkonderzoek (Endoscopie):

endoscoop

Met een flexibele kijkbuis wordt of een gedeelte van de darm (sigmoïdoscopie) of de gehele dikke darm (coloscopie) bekeken. Hierbij worden vaak weefselmonsters (biopten) genomen voor onderzoek.


poliep_colon_transversum

Dit onderzoek is de gouden standaard voor de opsporing van dikke darmkanker en heeft als voordeel dat direct weefselbiopten kunnen worden afgenomen of poliepen volledig verwijderd. Het onderzoek kan vrijwel bij elke patient worden uitgevoerd en indien nodig kan een licht kortwerkend slaapmiddel worden toegediend. Voor meer informatie klik hier


  • Colon-inloop foto: hierbij wordt via de anus contrastvloeistof ingebracht, waarmee het verloop en de contour van de dikke darm kan worden afgebeeld op röntgenfoto’s. Het onderzoek wordt tegenwoordig minder vaak toegepast en vervangen door de CT-colografie.
  • CT-colografie scan:

ct_colografie

Het contrastmiddel dat moet worden gebruikt moet u opdrinken de dag voorafgaand aan het onderzoek (Telebrix) en daarnaast tevens een vezelarm dieet. De hoeveelheid contrastmiddel die u moet drinken is relatief weinig, ongeveer een halfvol glas (circa 150 ml) verdeeld over de dag voor het onderzoek en de ochtend waarop het onderzoek plaatsvindt. Telebrix "kleurt" ontlasting op de CT-beelden. Met behulp van een computer worden röntgenopnames bewerkt tot een speciaal beeld. De plaatjes die ontstaan zijn als het ware dwarsdoorsneden van het menselijk lichaam. Door deze plaatjes verder te bewerken met de computer kunnen ook ruimtelijke drie-dimensionale beelden worden gemaakt welke je kunt laten draaien op het beeldscherm.

Op deze manier kan een afwijking van verschillende kanten worden bekeken. Het onderzoek is qua nauwkeurigheid vergelijkbaar met een coloscopie en het gebruik van voorbereidende laxeermiddelen kan worden beperkt. Het is minder belastend dan een coloscopie en heeft als bijkomend voordeel dat andere organen en structuren buiten de dikke darm in de buikholte kunnen worden bekeken. In feite een soort "virtuele coloscopie". Voor meer informatie klik hier.


Onderzoek naar afwijkingen elders:

  • Echo: een eenvoudig niet belastend onderzoek, waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. Dit is ook nuttig om een indruk van de lever te krijgen en na te zoeken of er in het geval van darmkanker eventuele uitzaaiingen aanwezig zijn.
  • PET/CT-scan: met dit speciale nucleaire (radioactief)onderzoek kunnen afbeeldingen worden gemaakt van het menselijk lichaam indien men elders het bestaan van uitzaaiingen vermoedt.

Bij het opstellen van deze webpagina’s over de diagnostiek en behandeling van dikke darmkanker werd gebruik gemaakt van de Richtlijnen database "Colo-rectaal carcinoom"
Voor het gebruik van foto’s van patiënten werd toestemming verkregen. Voor het gebruik van beeldmateriaal van andere websites werd toestemming aangevraagd/verkregen.

Terug naar boven