Op deze webpagina staat informatie met foto’s over diverse soorten operaties aan de dikke darm. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
NB.: de hierna getoonde foto’s tonen beelden van "open operaties". Tegenwoordig worden de meeste operatie laparoscopisch uitgevoerd. In essentie komt de verwijdering van het gedeelte van de dikke darm waarin de darmkanker zit zowel bij de open als de laparoscopische operatie zit op hetzelfde neer.
Lees eerst de andere dikke darmkanker webpagina’s:
Diagnose kanker dikke darm en Voorbereiding operatie.
De operatie
Voor een operatie aan de dikke darm moet u worden opgenomen en de operatie wordt verricht onder algehele anesthesie ("narcose"), meestal aangevuld met een verdoving via een prik in de rug (ook gebruikt voor pijnbestrijding na de operatie).
De soort operatie is afhankelijk van de oorzaak van de afwijking en de plaats van de afwijking in de dikke darm. De duur van de operatie zal afhangen van de omstandigheden, maar meestal 2 a 3 uur. Hieronder staan de meest frequent uitgevoerde dikke darm operaties (colonresecties) schematisch weergegeven inclusief enkele "live"-operatiefoto’s.
Nadat het aangedane darmdeel is verwijderd zal de chirurg altijd proberen de resterende darmdelen weer met elkaar te verbinden. Een dergelijke verbinding noemt men een anastomose. Van te voren kan de chirurg u wel globaal de te verwachten operatieprocedure uitleggen.
Op de tekening links ziet u een schematisch overzicht van de dikke darm met de aanvoerende bloedvaten (rood) en bijbehorende lymfeklieren (blauwe stippen). (Appendix = blinde darm)
De dikke darm wordt door drie grote hoofdslagaders van vers bloed voorzien welke via een uitgebreid vertakt netwerk onderling zijn verbonden. De aders lopen hieraan parallel en voeren het bloed met de opgenomen voedingsstoffen, opgenomen uit het darmkanaal, af naar de lever en verder. Weefselvocht (lymfe) wat niet via de aders terugstroomt vindt zijn weg via de lymfevaten en bijbehorende lymfeklieren ("filters"). Eventuele kankercellen kunnen zowel meestromen met de lymfeklieren (lymfeklieruitzaaiing) alsook via het bloed naar onder andere de lever (leveruitzaaiing).
Bij de verwijdering van een stuk dikke darm worden tegelijkertijd de afvoerende lymfebanen en lymfeklieren, welke parallel met bloedvaten lopen, mee verwijderd voor onderzoek in het weefsellaboratorium.
Verschillende soorten dikke darmoperaties
Sommige foto’s op onderstaande pagina kunnen confronterend zijn.
Ileocoecaal resectie
Bij deze beperkte ingreep wordt het gedeelte verwijderd waar de dunne darm over gaat in de dikke darm. Op de begeleidende foto’s ziet u het verwijderde deel wat is opengeknipt; met in dit geval een brede(goedaardige) poliep welke omcirkeld is.
De dunne darm wordt vastgemaakt aan dikke darmdeel “A”.
De blauwe pijl geeft de richting aan waarin de darminhoud stroomt.
Rechts-zijdige dikke darmoperatie (Hemicolectomie rechts)
Bij deze operatie wordt de rechter helft van de dikke darm verwijderd. De dunne darm wordt vervolgens zijdelings vastgehecht aan dikke darmdeel “B” (zie tekening rechts)
Op de foto linksboven een overzicht van de ligging van het rechter gedeelte van de dikke darm in de buik (De letters komen overeen met de letters op de tekeningen). Rechtsboven de foto van het verwijderde darmdeel (1= dunne darm; 2= blinde darm; 3: de plaats waar de dikkedarm is doorgesneden (en dichtgeniet met een stapler)).
Na verwijdering van de rechter dikke darmhelft wordt de dunne darm zijdelings aan dikke darmdeel “B” vastgehecht. De blauwe pijl geeft de stroomrichting van de darminhoud weer na herstel.
Resectie overdwars gedeelte dikke darm (Colon transversumresectie)
Het overdwars verlopende deel van rechts naar links (deel “B”) wordt verwijderd. De 2 uiteinden thv resp. “A” en “C” worden aan elkaar vastgehecht.
Op de foto de uitgespanne dikke darm waarbij deel "B" (overdwars deel dikke darm = colon transversum) zal worden verwijderd inclusief de aan-en afvoerende bloedvaten en de bijbehorende lymfeklieren volgens de groene lijnen.
Het dwarse deel van de dike darm "B" is reeds losgesneden van respectievelijk deel "A" en deel "C". Het zit alleen nog van aan de bloedvaten die vervolgens worden onderbonden en doorgenomen. De respectievelijk dikke darmdelen "A" en "C" worden door de chirurg zijdelings aan elkaar verbonden en zijn op deze foto al vast naast elkaar geschoven. De blauwe pijlen geven de aan- en afvoer van de darminhoud weer.
Het verwijderde dikke darmdeel met daarin de dikke darmkanker. De plaats waar de darmkanker zit is herkenbaar door de vernauwing en insnoering die deze veroorzaakt (zie zwarte pijl).
De respectievelijk dikke darmdelen "A" en "C" worden zijdelings naast elkaar gelegd en over enkele centimeters opengesneden. Vervolgens wordt een zijdelingse darmverbinding (darmnaad/anastomose) gemaakt. In dit geval handmatig met chirugisch hechtdraad. De blauwe pijl geeft de doorstroming van de ontlasting aan als de delen aan elkaar zijn gehecht en de continuiteit van de dikkedarm, als doorvoer voor de ontlasting, is hersteld.
Links-zijdige dikke darmoperatie (Hemicolectomie links)
Het links gelegen gedeelte van de dikke darm (deel “C”) wordt verwijderd. Deel “B” wordt aan deel “D” vastgehecht. Uiteraard moet de afstand te kunnen overbruggen beide uiteinden wat verder worden losgemaakt.
Resectie “S-vormig” gedeelte dikke darm (Sigmoidresectie)
Het S-vormige deel (sigmoid) van de dikke darm dat de overgang naar de endeldarm (rectum) vormt wordt weggenomen. Het uiteinde “C” wordt vast gehecht of vastgeniet met een speciale stapler (afhankelijk van de lokale situatie/voorkeur chirurg) aan het rectum (“E”). Om lengte te verkrijgen moet de bocht tussen “B” en “C” (ter hoogte van de milt) meestal worden losgemaakt.
Op de foto links ziet u het S-vormig deel (D) (sigmoid) in de linker onderbuik dat omhoog wordt gehouden (zicht van af rechterkant). Bij de zwarte pijl op de overgang naar de endeldarm (E) bevindt zich een kwaadaardige gezwel (aan de buitenzijde zichtbaar door een insnoering/vernauwing van het dikke darmdeel).
Op bovenstaande foto’s worden de 2 uiteinden aan de “kopse” kant aan elkaar vastgehecht met een doorlopende hechtingdraad. De pijlen geven de stroomrichting van de darminhoud/ontlasting aan richting endeldarm.
Nabehandeling:Chemotherapie
Indien er bij weefselonderzoek van het verwijderde dikke darmgedeelte uitzaaiingen in de tevens verwijderde lymfeklier(en) wordt(en) aangetoond, zijn die weliswaar verwijderd, maar geeft dat aan dat de kwaadaardige tumor zich reeds aan het uitzaaien was. Hierdoor is de kans dat er zich in de toekomst elders (bv. in de lever) uitzaaiingen voordoen (“terugkomst van de ziekte”) groter in vergelijking met wanneer dat niet het geval is. Uit diverse medische onderzoeken is vast komen te staan dat een nabehandeling met chemotherapie in dat geval de kans op terugkomst aanzienlijk kan verkleinen waardoor een verbetering van de prognose. De soort chemotherapie zal worden besproken door de internist-oncoloog. Aangezien er steeds betere medicijnen op de markt komen kan het zijn dat u, indien u daar in aanmerking voor zou komen, een andere medicijncocktail krijgt voorgeschreven dan een patient die jaren geleden voor een gelijkaardige aandoening is behandeld.
Palliatieve behandeling
Als er (voorafgaand aan de operatie) uitzaaiingen in andere organen (bv. lever) is het helaas niet mogelijk om u definitief te kunnen genezen. Verwijdering van uitzaaiingen is hedentendage steeds vaker mogelijk echter hiervoor mag het aantal uitzaaiingen niet te groot en verspreid zijn. Uw chirurg kan met u bespreken of u voor een mogelijke aanvullende operatie aan de lever in aanmerking komt. Desalniettemin kan de primaire tumor in de dikke darm dermate veel klachten (gaan) veroorzaken dat verwijdering zinvol is om de kwaliteit van het resterend leven te verbeteren. Aangezien er in dit geval niet meer sprake kan zijn van een behandeling met als doel “genezing”(curatief) spreekt men in dit geval van een “palliatieve” behandeling.
In uitzonderingsgevallen laat uw conditie een buikoperatie niet toe. In dit geval kan soms het gedeelte waar de tumor de doorgang van ontlasting (gele pijl) belet, worden opgerekt en opengehouden (blauwe pijlen) met een spiraalvormige veer (darmstent: vgl spiraalveertje in een balpen). Zie bijgaande foto.
Bij het opstellen van deze webpagina’s over de diagnostiek en behandeling van dikke darmkanker werd gebruik gemaakt van de richtlijn "Colo-rectaal carcinoom 2014"
Voor het gebruik van foto’s van patiënten werd toestemming verkregen. Voor het gebruik van beeldmateriaal van andere websites werd toestemming aangevraagd/verkregen.
