Pseudomxoma peritonel: HIPEC

Een mogelijkheid om uw pseudomyxoma peritonei chirurgisch te laten behandelen?

Inleiding

normale darmen

Op deze pagina staat informatie over de HIPEC-behandeling van “pseudomyxoma peritonei”.
Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier beschreven. De beschreven operatieve behandeling kan, in geval u voor operatie in aanmerking komt, soms afwijken van de geboden informatie.
Het is daarom van groot belang om de operatie altijd van tevoren met uw behandelend chirurg door te nemen.

Op de foto ziet u een overzicht van normale dunne darmen (grijze pijlen) en dikke darm (groene pijlen) in de buikholte tijdens een operatie.


Wat is pseudomyxoma peritonei

pseudomyxoma_peritonei2

Pseudomyxoma peritonei is een ziektebeeld dat wordt gekarakteriseerd door de aanwezigheid van een grote hoeveelheid slijm in de buik. De oorzaak van dit ziektebeeld is meestal gelegen in de appendix oftewel blinde darm. Hier ontstaat op enig moment een slijmvormende tumor (“cystadenoom”). Deze tumor gaat steeds meer slijm produceren waardoor de blinde darm uiteindelijk afgesloten raakt en perforeert. Op dat moment komen er slijmvormende cellen in de buikholte terecht.

Op de foto ziet u een overzicht van darmen in de buikholte welke zijn overwoekerd door slijmvormende tumoren.


Hoe vaak komt pseudomyxoma peritonei voor?

pseudomyxoma_peritonei3

Pseudomyxoma peritonei is een zeer zeldzame aandoening. Ongeveer 1 op de miljoen Nederlanders wordt er jaarlijks door getroffen. De meeste artsen komen dus nooit met deze aandoening in aanraking zodat de kennis van deze aandoening onder artsen vaak beperkt is. Dat is een van de redenen dat de diagnose vaak pas in een laat stadium wordt gesteld.
Op de foto rechts ziet u een stuk dundarm waarbij in het aangrenzende vetweefsel (waarin zich oa. de aan- en afvoerende bloedvaten bevinden) reeds enkele kleine slijmvormende gezwellen (grijze pijlen) aanwezig zijn.


Wat voor klachten kan men hiervan ondervinden?

Pseudomyxoma peritonei kan zich op verschillende manieren manifesteren. Meestal klagen patiënten over een steeds verder toenemende buikomvang. Dit wordt veroorzaakt doordat zich steeds meer slijm in de buik ophoopt. Dit kan gepaard gaan met klachten passende bij een darmafsluiting zoals krampen, misselijkheid, braken of het uitblijven van de ontlasting. De ziekte is dan meestal al in een vergevorderd stadium.

Bij sommige mensen wordt de diagnose juist in het begin van het ziektebeeld gesteld namelijk op het moment dat de blinde darm onder druk van de steeds verder toenemende slijmproductie perforeert. De chirurg denkt dan dat u een blinde darmontsteking heeft en verwijderd de blinde darm. In Nederland wordt de blinde darm altijd naar het laboratorium gestuurd en hier zal dan de diagnose worden gesteld.

Tenslotte is er nog een categorie patiënten waarbij min of meer per toeval slijm in de buikholte wordt aangetroffen als de patiënt voor een andere reden wordt geopereerd bijvoorbeeld bij een liesbreukoperatie.

Welke onderzoeken moeten worden verricht?

Als de diagnose pseudomyxoma peritonei wordt vermoed dan wordt over het algemeen eerst een echografie van de buik verricht. Hiermee kan het slijm in de buik herkend worden en kan er door middel van een punctie een beetje slijm voor diagnostiek worden afgenomen. Als de diagnose is gesteld wordt er een CT-scan gemaakt waarop kan worden vastgesteld hoe uitgebreid de aandoening is. Verder zal er over het algemeen nog bloedonderzoek worden verricht waarbij met name de tumormarkers CEA en CA-19-9 worden bepaald.

Waaruit bestaat de behandeling van pseudomyxoma peritonei?

De behandeling van pseudomyxoma peritonei bestaat uit de operatieve verwijdering van de tumorcellen uit de buikholte gecombineerd met het toedienen van chemotherapie in de buikholte. Deze behandeling wordt meestal aangeduid met de term HIPEC hetgeen een afkorting is van Hypertherme Intra PEritoneale Chemotherapie. Een HIPEC behandeling bestaat uit een aantal fases en duurt meestal tussen de 6 en 16 uur.

De eerste fase bestaat uit de radicale verwijdering van alle met het oog waarneembare slijmproducerende cellen. Dit betekent dat alle oppervlaktes waarop de cellen zich bevinden “gestript” moeten worden. Ook organen die door de ziekte zijn aangetast moeten gedeeltelijk of soms geheel verwijderd worden. Dit zal van patiënt tot patiënt verschillen en wordt meestal pas tijdens de operatie helemaal duidelijk. Bij een aantal patiënten moet ook een stoma aangelegd worden dat meestal tijdelijk is maar soms ook definitief. Als al het met het oog waarneembare tumorweefsel verwijderd is wordt overgegaan tot de tweede fase van de operatie, het toedienen van de chemotherapie. Meestal is dit Mitomycine C. Dit wordt tot 41°C opgewarmd omdat het bekend is dat bijdraagt aan het celdodende capaciteit van chemotherapie. De chemotherapie blijft gedurende 90 minuten in de buikholte aanwezig. Daarna wordt de chemotherapie weer verwijderd en worden de organen zo mogelijk weer hersteld. Als dat gebeurd is wordt de buik weer gesloten.

Wanneer kom ik voor een HIPEC-procedure in aanmerking?

In principe komt iedereen met pseudomyxoma peritonei in aanmerking voor een HIPEC procedure mits de algehele conditie een grote operatie toestaat. In de praktijk betekent dit dat patiënten meestal niet ouder zijn dan 70 jaar en dat er geen grote problemen zijn met het hart en de longen.

Wat gebeurt er na de operatie?

Direct na de operatie bevat uw urine, maaginhoud en transpiratievocht nog steeds chemotherapie en dit kan schadelijk zijn voor het personeel. Daarom zult u gedurende enkele dagen op een speciale afdeling (meestal de Intensive Care) verpleegd worden waar speciale maatregelen zijn getroffen. Na 48 uur is het gevaar voor de omgeving geweken en zult u – als uw medische toestand dit toelaat – overgeplaatst worden naar een gewone verpleegafdeling.

Overigens bent u in het begin nog aangesloten op een aantal “slangetjes”. Meestal is dit een urinekatheter, een maagsonde, een zuurstofslangetje in de neus en een halsinfuus voor het toedienen van vocht. Deze worden in de dagen na de operatie zo snel als uw toestand het toelaat verwijderd. Overigens komt het na een HIPEC-procedure vaak voor dat de maag gedurende enkele dagen geen voedsel accepteert. Gedurende die tijd heeft u een maagsonde en krijgt u voeding via een dunslangetje ingebracht door de neus of kunstmatige voeding via een infuus. Zodra de maag weer gaat werken kunt u weer zelf gaan eten.

Zijn er complicaties van deze ingreep te verwachten?

Een HIPEC-procedure is een grote ingreep waarbij vaak veel organen zijn betrokken. Daarom is de kans op het optreden van complicaties relatief groot. De meeste complicaties spelen zich af in de buikholte, zoals bijvoorbeeld lekkage van de darmen maar er kunnen ook problemen elders in het lichaam ontstaan zoals bijvoorbeeld een longontsteking. Soms moet u voor deze complicaties opnieuw geopereerd worden. De kans dat de complicaties zo ernstig zijn dat deze niet meer op te lossen zijn en de patiënt overlijdt is rond de 5%. Bijwerkingen van de gebruikte chemotherapie zijn meestal heel beperkt. U wordt niet kaal van de gebruikte chemotherapie. De meeste patiënten kunnen 2 a 3 weken na de operatie weer naar huis. Eenmaal thuis kan het herstel verder doorzetten maar het kan soms wel enkele maanden duren voor u weer “de oude” bent.

Wat zijn de resultaten van de HIPEC-procedure?

Ook na een HIPEC-procedure bestaat de kans dat de ziekte weer terugkomt. Daarom moet u zich na een operatie nog regelmatig in het ziekenhuis laten controleren en zal er soms een nieuwe CT-scan gemaakt worden. Als de ziekte terugkomt kan er soms nog een tweede HIPEC-procedure plaatsvinden maar soms is er geen behandeling meer mogelijk. Van de patiënten die de afgelopen 10 jaar in Nederland voor pseudomyxoma peritonei zijn geopereerd was 5 jaar na de operatie meer dan 70% nog in leven.

Waar vinden HIPEC-operaties in Nederland plaats?

HIPEC-operaties zijn zeer specialistische ingrepen. Dit betekent dat niet alleen de chirurg maar ook het personeel van de operatiekamer, de intensive care afdeling en de verpleegafdeling speciaal geschoold moet zijn om deze patiënten zo veilig en goed mogelijk te kunnen behandelen. Op dit moment zijn er vier ziekenhuizen in Nederland waar de HIPEC-procedure plaatsvindt. Deze vier ziekenhuizen werken nauw met elkaar samen waardoor ze in staat zijn de kwaliteit goed te waarborgen. Zo is er een gemeenschappelijke wachtlijst zodat patiënten zo snel mogelijk en het liefst in de eigen regio geholpen kunnen worden. Verder wordt er gemeenschappelijk wetenschappelijk onderzoek verricht om de HIPEC-behandeling in de toekomst verder te verbeteren.

pseudomyxoma_peritonei1


De ziekenhuizen waar de HIPEC-operatie plaatsvindt zijn:

  • Catharina Ziekenhuis Eindhoven (dr. I.H.J.T. de Hingh, chirurg)
  • Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis Amsterdam (dr. V. Verwaal, chirurg)
  • Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein (dr. B. van Ramshorst, chirurg)
  • Erasmus MC Kanker Instituut (voorheen Daniel den Hoed kliniek) Rotterdam (dr. J.W.A. Burger, chirurg)
  • Radboud Universitair Medisch Centrum Nijmegen (Prof.dr J.H.W. de Wilt / dr. A.J.A. Bremers)
  • Universitair Medisch Centrum Groningen (dr. K. Havenga, chirurg / dr. R.J. van Ginkel, chirurg)
  • Vrije Universiteit Medisch Centrum Amsterdam (mw. dr. E.A. te Velde, chirurg)

Denkt u voor een HIPEC-behandeling in aanmerking te komen?

Als u dit hebt doorgelezen en u denkt voor een HIPEC-procedure in aanmerking te komen adviseren wij u dit in eerste instantie met uw behandelend oncologisch chirurg bespreken. Deze kan het beste een goede en vlotte verwijzing naar een van de HIPEC-centra verzorgen.

Voor speciale vragen kunt u ook een email sturen naar infoHIPEC@cze.nl

Bron

Surgipoort dankt dr. I.H.J.T. de Hingh, oncologisch chirurg in het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven voor het opstellen (in samenwerking met de andere leden van de werkgroep HIPEC Nederland ) en aanleveren van de tekst die de basis vormt voor deze webpagina. De lay out werd uitgebreid met illustratie(s) en tekst door de webmaster van deze website.

Terug naar boven