Hemi-pancreaticoduodenectomie (Resectie vlg. Whipple)
Het nu volgend beeldverslag toont een operatie waarbij een gedeelte van het pancreas (= alvleesklier) wordt verwijderd in verband met de aanwezigheid van een kwaadaardige tumor ("alvleesklierkanker").
De ingreep toont in essentie een "operatie volgens Whipple". Bij deze ingreep worden het kop-gedeelte van het pancreas inclusief duodenum (bij deze patient met gedeelte van de maag) alsmede de galblaas en de onderste helft van de choledochus (gal hoofdafvoergang) "en bloc" (in 1 geheel) verwijderd. De wijze van reconstructie kan verschillen per chirugisch team.
Deze ingreep wordt in universiteitsziekenhuizen en meerdere grotere centra in Nederland uitgevoerd.
Sommige foto’s op onderstaande pagina kunnen confronterend zijn.
Beeldverslag: Operatie alvleesklierkanker
Hemi-pancreaticoduodenectomie (Resectie vlg. Whipple)
Tekstdelen in paars zijn met name bedoeld voor opleidingsdoeleinden, informatie voor collegae en medewerkers (-sters) in de gezondheidszorg.
Het nu volgend beeldverslag toont een operatie waarbij een gedeelte van het pancreas (= alvleesklier) wordt verwijderd in verband met de aanwezigheid van een kwaadaardige tumor ("alvleesklierkanker").
De ingreep toont in essentie een “operatie volgens Whipple”.
Bij deze ingreep worden het kop-gedeelte van het pancreas inclusief duodenum (bij deze patiënt met gedeelte van de maag) alsmede de galblaas en de onderste helft van de choledochus (gal hoofdafvoergang) “en bloc” (in 1 geheel) verwijderd.
Sommige collegae prefereren een pylorus-sparende Whipple. De wijze van reconstructie kan verschillen per chirurgisch team. Zo kan gekozen worden voor een anastomosering van de “drie in serie” ofwel een gastrojejunostomie aangesloten middels een Roux-en Y- lis. In plaats van op een pancreatico-jejunostomie zijn er ook collegae die goede ervaringen hebben met een pancreatico-gastrostomie.
De incisie en peroperatieve echografie: Beoordeling resectabiliteit (mogelijkheid chirurgische verwijdering)
Na een dwarse incisie in de bovenbuik kan eventueel met een steriel ingepakt echo-apparaat nog eens extra een uitgebreid onderzoek worden verricht naar eventuele doorgroei van de tumor naar vitale bloedvaten (vena porta) die een nauwe relatie hebben tot de pancreas waardoor een resectie niet meer mogelijk/zinvol is. Tevens wordt de lever nogmaals gecontroleerd op de aanwezigheid van metastasen. Met de huidige goede kwaliteit van de beeldvormende onderzoeken voorafgaand aan de ingreep is deze actie meestal niet meer nodig en afhankelijk van de locale voorkeur.
(foto’s: hoofdeinde rechts / voeteneinde links)
Het duodenum met pancreaskop worden van rechts over de middellijn naar links losgemaakt op zoek naar lymfeklieren die eventuele uitzaaiingen zouden kunnen bevatten waardoor een resectie niet meer zinvol is. (Foto onder)
Duod = duodenum
LK = lymfeklieren op en rond Aorta (Ao) (grote buikslagader)
IVC = holle ader (vena cava)
(Foto: Hoofdeinde links / voeteneinde rechts)
Begin van de resectie/operatie:
De galblaas (G) wordt vrijgemaakt van de lever, los gemaakt van de choledochus (CD) en verwijderd.
De art. gastroduodenalis, welke aftakt uit de art. hepatica communis, wordt doorgenomen; de choledochus wordt omsingeld.
De maag wordt halverwege doorgenomen met een speciaal niet- en snijapparaat
De pancreas wordt vrijgemaakt van de onderlaag (tunnelen en vrijmaken tov v. mesenterica superior/ v/ portae).
Afnieten en klieven pancreas
losmaken van v. portae met deels clips deels mini-ligasure
doornemen van overgang duodenum naar vervolg dunne darm
Verwijderd weefsel: (resectie-preparaat)
M = maaggedeelte
D = duodenum (12-vingerige darm)
P = kop-gedeelte van pancreas (klem op ductus pancreaticus)
CD = onderste helft choledochus (hoofdafvoerweg gal)
De gele lijn geeft het verloop van de choledochus weer met name het traject in/door de pancreas naar het duodenum.
De zwarte lijn de overgang van duodenum naar het dunne darm-traject (jejunum)
Reconstructie
Achtereenvolgens wordt met vele aparte hechtingen het restant van de pancreas nauwkeurig aangesloten met een dundarmlis welke omhoog kan worden getrokken. Nadien wordt de hoofdafvoerweg voor gal (foto rechtsonder: CD op 1)ook op de darmlis aangesloten.
Achtereenvolgens end-to-side pancreaticojejunustomie (aparte mucosahechting met ductus pancreaticus)
Controle anastomose met pancreas; End-to-side choledocho-jejunostomie
Beide anastomoses zijn gereed. De zwarte pijl geeft de richting waarlangs gal- en pancreassappen hun weg vinden via een dundarmlis naar de rest van het spijsverteringsstelsel.
Constructie Roux-en Y lis
Stroomafwaarts in het dundarmtraject wordt deze dwars doorgenomen; deel 1 (waarlangs de gal- en pancreassappen komen aanstromen) wordt een halve meter stroomafwaarts (thv 3 op onderstaande foto) opnieuw aangesloten met het vervolg van het dundarmtraject.
Via 1 komen de gal- en pancreassappen komen aanstromen.
Deel 2 wordt omhoog gehaald om aan te sluiten op de maagrest.
side-to-side entero-enterostomie
Roux-en Y lis constructie
Na verbinding van deel 2 met de maag kan het voedsel stromen via het traject zoals aangegeven met de zwarte pijl.
Afhankelijk van de situatie en omstandigheden kan de duur van deze ingreep varieren van 3 tot 6 uur en soms zelfs meer tijd in beslag nemen.
Bron
De nu volgende operatie werd uitgevoerd door een regionaal chirurgisch oncologisch team wat zich heeft toegelegd op de operatieve behandeling van pancreascarcinomen. (De ingreep die in meerdere centra wordt uitgevoerd, werd in dit geval verricht in het St.-Catharina Ziekenhuis te Eindhoven).